زماني كه زنبور عسل شهد گل هاي گياهان مختلف را جمع آور‌ي مي‌كند عسل توليد مي گردد، البته زماني كه به جاي شهد گل ها از شكر براي تغذيه زنبور عسل استفاده شود، ديگر آن ماده توليد شده عسل نام ندارد. به طور كلي براي كنترل كيفيت عسل چهل گياه بايد به دو اصل يعني طبيعي بودن عسل و دارا بودن كيفيت مناسب براي مصرف كننده توجه ويژه داشت. تشخيص عسل طبيعي يكي از مواردي است كه براي مصرف كننده بسيار حائز اهميت است.

تشخيص عسل طبيعي | تفاوت بين عسل طبيعي و تقلبي

علت بوجود آمدن تقلب در مواد غذايي به ويژه عسل طبيعي

وجود ناخالصي ها در مواد غذايي به سال هاي دور بر مي گردد و از دوران قديم در زمينه هاي مختلف صورت مي گرفته است، البته شدت تقلب ها در جوامع كوچك بسيار كم بوده ولي با گسترش شهر نشيني و بزرگ شدن مراكز توليد، انواع روش هاي افزودن ناخالصي در مواد غذايي گوناگون بويژه عسل نيز افزايش يافت. متاسفانه در كشورهاي مختلف از اين روش ها در توليد مواد غذايي مانند عسل نيز استفاده مي شود. فقط كشورهايي كه قوانين بسيارمحكمي براي توليد مواد غذايي دارند از اين مشكلات دور هستند و مقررات و مجازات بسيار سنگيني براي افراد سودجو وضع گرديده است.

با داشتن اطلاعات كافي ازمشخصات عسل طبيعي، تشخيص عسل طبيعي كاري ساده خواهد بود. بهتر است براي تشخيص عسل طبيعي از چگونگي توليد آن آگاه شويم. عسل با جمع آوري شهد گل ها توسط زنبور عسل توليد مي گردد. به صورت كلي مي توان تقلبات در عسل را به افزودن آب، افزودن شكر و اسانس ها به آن تقسيم بندي كرد. بايد براي ورود به بازار عسل از دو مرحله طبيعي بودن و تعيين كيفيت عبور كند.

آشنايي با نحوه تشخيص عسل طبيعي به صورت عمومي

مسلما نحوه تشخيص عسل طبيعي و مرغوب بوسيله مردم بدون استفاده از امكانات تخصصي كار ساده اي نيست، البته كساني كه مداوم با عسل سر وكار دارند به صورت تجربي با نحوه تشخيص عسل طبيعي آشنايي دارند، ولي هنوز يك روش آسان براي افراد عادي وجود ندارد كه به راحتي ناخالصي عسل را تشخيص بدهند و به طور دقيق فقط در آزمايشگاه هاي مواد غذايي، طبيعي بودن عسل قابل تشخيص است. مهمترين اصل براي تشخيص عسل طبيعي و يك خريد مطمئن اين است كه به فروشگاه هاي معتبر و يا افرادي كه از سابقه توليدشان آگاه هستند، خريد نمايند.

اگر راه اول وجود نداشت و شما به افراد با اعتماد دسترسي نداشتيد بهتر است با دقت به برچسب فروش و نام و نشاني شركت توليدي، شماره روانه بهداشتي توجه داشته باشيد. اگر از فروشندگان گذري خريد مي كنيد براي تشخيص عسل طبيعي شيشه عسل را برگردانيد سرعت بالا و پايين رفتن عسل و تشكيل حباب و كش آمدن عسل براي تشخيص استفاده مي شود ولي در اين زمينه بايد مطلع باشيد كه برخي فروشندگان شرايط آب و هوايي را طوري تنظيم مي كنند كه اين نوع تشخيص با اشتباه مواجه مي شود به اين صورت كه در هواي سرد عسل از حالت سفتي بيشتري برخوردار است.

تشخيص عسل طبيعي با كمك مشخصات كيفي عسل

عسلي كه رطوبت پايين 13 درصد داشته باشد عسلي است كه از كيفيت بالايي برخوردار است و اين يك نحوه تشخيص عسل طبيعي مي باشد. قارچ‌هاي عسل در دماي كمتر از يازده درجه سانتي گراد رشد نمي كنند. برخلاف ايرانيان در بسياري از نقاط دنيا نحوه تشخيص عسل طبيعي شكرك است، شكرك نشان دهنده سلامت عسل است.

البته بايد توجه داشته باشيد كه عسل شكرك زده بايد داراي بافتي نرم باشد و نبايد روي زبان حس شود زيرا عسل هاي شكرك زده اي كه بافت دانه درشت دارد معمولا به خاطر عسل حرارت ديده و تغذيه شده با آب شكر است. نحوه تشخيص عسل طبيعي از روي مزه نيز امكان پذير است، وقتي عسلي كه از شربت شكر بوجود آمده است را مزه كنيد، فقط مزه شيريني احساس مي كنيد ولي مزه عسل طبيعي به جز شيريني داراي طعم مطلوب عسل كه از شهد گل هاي مختلف ايجاد شده است نيز مي باشد.

تشخيص عسل طبيعي از رايحه عسل نيز امكان پذير است اگر بعد از مدتي كه درب ظرف عسل بسته است آن را باز كنيد بوي قوي عسل طبيعي را متوجه خواهيد شد. حلاليت عسل نيز به شما براي نحوه تشخيص كمك مي كند اگر مقداري از عسل را در آب سرد بريزيد حالت چسبندگي خود را حفظ مي كند و به سرعت حل نمي‌شود. اين حالت در عسل خالص بوجود مي آيد و اگر ناخالصي داشته باشد در هنگام ريخته شدن در آب از هم مي پاشد و ياداراي مقدار زيادي آب است. تشخيص عسل طبيعي مجموعه اي از پارامترهايي است كه گفته شد البته اندازه گيري برخي از مقادير در عسل توسط آزمايشگاه نيز در تشخيص تاثير دارد.

تفاوت عسل طبيعي با عسلك در چيست ؟

نحوه تشخيص عسل طبيعي از عسلك نيز به شما كمك ميكند تا عسل مرغوب خريدكنيد. زماني كه در طبيعت شهد كمياب است زنبور عسل مواد قندي كه توسط حشراتي مانند شته و شپشك توليد شده را مصرف مي كند و به عسل تبديل مي كند و در سلول هاي قاب ذخيره مي كند. به اين نوع عسل، عسلك گفته مي شود كه از نظر عطر و رنگ و مواد متشكله آن از كيفيت كمتري برخوردار است، نسبت به عسل طبيعي تيره تر است و قند دكستروز كمتري دارد، قندهاي مركب، موادمعدني، نيتروژن و مواد اسيدي عسلك بيشتر از عسل مي باشد.

روش هاي آزمايشگاهي نحوه تشخيص عسل طبيعي

يكي ديگر از تقلب هايي كه براي توليد عسل صورت مي‌گيرد، استفاده از شكر و گلوگز مايع به عسل طبيعي مي باشد. از كارهايي كه زنبورداران براي توليد عسل تقلبي با ناخالصي انجام مي دهند قرار دادن مقداري شكر، شيره انگور و يا شيره ساير ميوه هايي كه داراي قند فروكتوز است زماني كه زنبور از اين مواد براي توليد عسل استفاده مي‌كند ديگر مشخصات عسل طبيعي را نخواهد داشت. نحوه تشخيص عسل طبيعي در اين شرايط اندازه گيري مقدار قندهاي احيا كننده و نسبت فروكتوز به گلوكز مي باشد. مقدار قندهاي احيا كننده بايد بيشتر از 65 درصد باشد.

نسبت فروكتوز به گلوكز در عسل طبيعي يك مي باشد. روش هاي آزمايشگاهي دقيق تر ديگري نيز وجود دارد كه تخصصي است مثلا آزمايش پلاريمتري كه در صورتي كه عسل طبيعي باشد نور به سمت چب منحرف مي شود در صورتيكه اگر گلوكز مايع يا شكر اضافه شده باشد نور را به سمت راست منحرف مي كند. آزمايشهاي ديگر كه هر كدام با جزييات بيشتري به مواد تشكيل دهنده عسل مي پردازند و موجب مي گردند كه نحوه تشخيص عسل طبيعي آسان گردد.

به طور كلي مي توان گفت

عسلي كه توسط زنبور عسل توليد مي گردد، هنگامي كه در دهان قرار مي گيرد توسط مخاط دهان به خوبي جذب مي شود و عسلي كه داراي ناخالصي باشد به راحتي جذب نمي گردد و روي زبان باقي مي ماند اگر مقداري از آن را در آب سرد بريزيم حالت چسبندگي خود را حفظ مي كند و به سرعت حل نمي شود. براي شناسايي ناخالصي ها در عسل ساده ترين راه اندازه گيري مقدار قندهاي احيا كننده و نسبت فروكتوز به گلوكز و همچنين تعيين رطوبت، اسيديته آزاد، فعاليت دياستازي، تعيين خاكستر و هيدروكسي متيل فورفورال است.

به هر حال، درجه و ميزان تقلب در توليد عسل ميتواند بسيار متغير باشد. براي مثال محصولاتي تهيه مي‌شوند كه تشخيص تقلبي بودن آنها سخت است اضافه كردن مقدار مواد قندي و آب مي توان عسل توليد كرد.

به صورت كلي تقلب در عسل به موارد زير تقسيم بندي مي شود

• تغذيه زنبورها با شربت و قندها و توليد عسل مصنوعي
• تقلب به شيوه توليد عسل مصنوعي

در كنار تمام آزمايش هايي كه در مراكز تخصصي براي تشخيص عسل تقلبي از عسل طبيعي صورت مي‌گيرد در ميان عامه مردم نحوه تشخيص عسل طبيعي با روش‌هاي انجام مي گيرد ساده ترين راه طعم بو است كه بايد از عسل استشمام شود زيرا گل ها داراي بوهاي متفاوتي هستند به طبع بايد عسل حاصل از آنها نيز داراي عطر خاصي باشد. در مثالي ديگر ميتوان اينطور بيان كرد، در صورتي كه عسل مورد استفاده شما عسل طبيعي باشد، بدن مانند زماني كه شيريني خامه اي مصرف مي كنيد آن را پس نخواهد زد و از گلوكز و قند زياد اشباع نمي شود. مورد ديگر اين است، هنگامي كه درون ظرف عسل طبيعي قاشقي قرار مي دهيد و مقداري آب روي آن مي ريزيد در ته ظرف عسل طبيعي مي توانيد شكل هاي شش ضلعي را مشاهده كنيد. اين راهها از جمله راههاي تشخيص عسل طبيعي است كه مي توانيد به آن استناد كنيد.

نحوه تشخيص عسل طبيعي از روي شكرك

نحوه تشخيص عسل طبيعي از روي شكرك نيز به اين صورت است كه در عسل طبيعي شكرك نرم و لطيف است اما در عسل تقلبي سفت است و زيردندان ايجاد صدا مي كند. بايد به هنگام خريد عسل از اماكن معتبر خريد نماييم و اگر به دنبال عسل طبيعي هستيم بهتر است فرد توليد كننده را به خوبي بشناسيم. مسلما اگر از عسل تقلبي استفاده نماييم شايد صدمات جبران ناپذيري براي ما اتفاق بيافتد آشنايي با نحوه تشخيص عسل طبيعي به ما در انتخاب يك محصول معتبر كمك خواهد كرد.

منبع: تشخيص عسل طبيعي