همانطور كه مي دانيد زنبور عسل از شهد گل هاي متفاوت، عسل توليد مي كند و اين عسل با توجه به نوع گلي كه زنبور عسل از آن شهد گرفته، طعمي متفاوت و خواص مختلفي خواهد داشت. تركيبات شيميايي عسل ارتباط مستقيمي با گياهان تغذيه كننده زنبور و گونه زنبور دارد. انواع عسل طبيعي از نظر خواص فيزيكي و شيميايي و طعم و خواص دارويي متفاوت است كه در اين مطلب به آن خواهيم پرداخت.

تفاوت انواع عسل طبيعي در چيست ؟

عسل طبيعي چيست ؟

عسل طبيعي به صورت طبيعي از شهد گل ها جمع آوري مي شوند و در داخل سلولهاي مومي توسط زنبور هاي عسل ذخيره مي گردند. انواع عسل طبيعي سرشار از مواد غذايي و دارويي است و مي تواند تمام نيازهاي غذايي را برطرف كند زيرا زنبور عسل توانايي تبديل املاح و مواد معدني شهد گل را به عسل طبيعي دارد.

انواع آن شامل فروكتوز، گلوكز، آب، مالتوز، ساكاروز، املاح معدني و ويتامين است. PH اين ماده از عدد 5 تا 7 است و با اين وجود كه از حالت اسيدي شروع مي شود ولي به دليل اينكه ماده بسيار شيرين است اين حالت  زياد مشخص نيست. عسل طبيعي تنها ماده غذايي است كه فاسد نمي شود.

ويژگي انواع عسل

انواع عسل را مي توانيم به موارد زير تقسيم بندي نماييم:

• عسل طبيعي
• عسل تقلبي
• عسل تغذيه اي
• عسلك
• عسل سمي

انواع عسل طبيعي طبق يك فرايند طبيعي بوسيله زنبور عسل از شهد گل ها تهيه مي شود، زنبور عسل به صورت طبيعي اين توانايي را دارد كه گل هاي مفيد براي توليد عسل را تشخيص مي دهد، زنبور عسل براي توليد انواع عسل ارگانيك به سراغ گياهان مفيد و دارويي مي رود و شهد اين گل ها را گرفته و به عسل تبديل مي نمايد. در انواع عسل طبيعي شهد گل ها به ماده غذايي كاملي تبديل مي گردد كه انواع املاح و ويتامين ها را دارد.

در ادامه

انواع عسل طبيعي از كلني هاي زنبور هاي قابل برداشت است و اگر يك كلني خوب باشد، سالانه حدود 45كيلو گرم عسل از آن برداشت مي شود. در كنار انواع عسل طبيعي عسلي به نام تقلبي هم وجود دارد كه بدون دخالت زنبور عسل توليد مي گردد و معمولا از قند و ميوه هاي شيرين براي ساخت چنين عسلي استفاده مي كنند.

عسل تغذيه اي نيز وجود دارد كه به زنبور ها، مواد غذايي آماده مانند آب و شكر مي دهند تا زنبور عسل از آن تهيه كند. معمولا عسل تغذيه اي 10 برابر كيفيت پايين تري نسبت به انواع عسل طبيعي دارد. هيچگونه استانداري اين نوع عسل را تاييد نمي كند. عسلك نيز يكي ديگر از انواع عسل ها است و زماني بوجود مي آيد كه زنبور ها به خاطر كمبود شهد گل ها از كربوهيدرات هاي دفع شده توسط شپش ها و شپشك ها تغذيه مي كنند.

عطر و طعم اين نوع عسل از كيفيت كمتري برخوردار است. عسل سمي نيز يكي از انواع عسل مي باشد كه از گياهان سمي توليد مي گردد و موجب سرگيجه، استفراغ و تهوع مي گردد. علت اين حالت وجود ماده اي به نام گلوكوزيد است. اگر زنبوران، عسل را از مناطقي با گياهان سمي توليد كنند، اين حالت بوجود مي آيد كه اين عسل توليد شده براي انسان سمي است.

انواع عسل طبيعي به چند دسته تقسيم مي شود؟

انواع عسل طبيعي با توجه به نوع گلي كه زنبور عسل از آن شهد جمع مي كند به عسل تك گل و عسل چند گل تقسيم مي شود. زماني كه عسل از يك گل خاص شهد جمع آوري مي كند مانند عسل شبدر و عسل آفتابگردان عسل تك گل گفته مي شود. از ديگر انواع عسل طبيعي مي توان به عسل چند گل اشاره كرد كه در اين حالت زنبورداران عسل را از چندين گل بدست مي آورند.

مي توان از اين نوع عسل به عسل كوهستان و عسل مركبات اشاره نمود. انواع عسل طبيعي با توجه به فصل توليدشان به عسل بهاره و پاييزه تقسيم مي شود. براي نمونه از عسل بهاره مي توان به عسل مركبات و اقاقيا و درختان ميوه اشاره نمود. عسل پاييزه نيز از اواسط تابستان تا اوايل پاييز توليد مي گردد. از عسل پاييزه مي توان به عسل كوهستان اشاره نمود.

گاهي مواقع انواع عسل طبيعي را بر اساس منطقه اي كه در آن توليد شده است، نامگذاري مي كنند مانند عسل دماوند. انواع عسل طبيعي را بر اساس رنگ نيز دسته بندي مي كنند:

عسل بي رنگ

عسل قرمز

عسل زرد

عسل بي رنگ مانند عسل اقاقيا، عسل قرمز رنگ مانند عسل آويشن و نوع زرد آن مانند عسل اسپرس.

انواع گياهاني كه از آنها عسل طبيعي گرفته مي شود

مطالعات زيادي برروي عسل هاي مختلف با منشا گياهي انجام شده و خواص فيزيكي و شيميايي آن مورد بررسي قرار گرفته است. تاثير گياهان بر روي شهدهاي زنبورهاي عسل و در نهايت توليد عسل بي تاثير نيست و عسل توليد شده در نهايت داراي خواصي است كه از آن گياه منشا مي گيرد.

مهمترين گياهان عسل زا در ايران شامل انواع يونجه ها مي شود كه به صورت يونجه باغي و يونجه معمولي يافت مي شود. از انوع شبدرها مانند سفيد و قرمز و شيرين نيز عسل توليد مي گردد. انواع عسل طبيعي از گياهان وحشي نيز مانند آويشن، گون، گرز و انواع كنگر و…. توليد مي گردد. انواع عسل طبيعي از گياهاني مانند اسپرس، آفتابگردان، گشنيز، ريحان، نعناع، تمشك، انواع مركبات، سويا و…. نيز توليد مي گردد.

مهمترين فصل براي توليد اين عسل فصل بهار و اوايل تابستان است.

از انواع عسل طبيعي مي توان به عسل چهل گياه اشاره كرد. ايران شرايط بسيار خوبي براي توليد اين عسل دارد، زيرا در ايران انوع گياهان دارويي و ساير گياهان مستعد توليد عسل وجود دارد. عسل چهل گياه در دونوع بهاره و پاييزه توليد مي گردد و عسل بهاره كيفيت بهتري نسبت به پاييزه دارد، زيرا در فصل بهار تنوع گياهان و تازگي آنها بيشتر است. اين عسل براي سلامتي انسان بسيار مفيد است و از انواع عسل طبيعي براي درمان بسياري از بيماري‌ها مفيد است.

انواع عسل طبيعي داراي رنگ و بو و طعم متفاوت مي باشند و همچنين قند و اسيد، پروتئين، مواد معطر، املاح و آنزيم ها و ويتامين ها از مواد تشكيل دهنده عسل طبيعي است. بهتر است براي تمايز بين عسل ها و شناخت آنها با انواع مختلف عسل ها آشنايي داشته باشيم واز منشا گياهي عسل و خواص آن آگاه باشيم. يكي ديگر از انواع عسل طبيعي  عسل جنگلي است كه در مناطق خاصي توليد مي گردد و به خاطر شرايط آب و هوايي  و رويش گياهان متفاوت خواهد بود.

خواص انواع عسل طبيعي شامل چه مواردي است؟

زنبور هاي عسل با توجه به گياهي كه انتخاب مي كنند عسلي با خصوصيات ويژه توليد مي كنند، مثلا وقتي زنبورها سراغ گياه اكاليپتوس مي‌روند به دليل علاقه زياد آن به شهد اكاليپتوس است. اين گياه خواص درماني بسيار بالايي دارد و از عطر فوق االعاده اي نيز برخوردار است. در ايران شهر فسا و جهرم بيشترين عسل اكاليپتوس را دارند. اين عسل طعم خوشايندي ندارد و فقط از نظر پزشكي ارزش بالايي دارد و براي بيماري هاي هم چون سل ريوي و سرماخوردگي  درمان تنگي نفس و بهبود اختلالات گوارشي توصيه مي شود.

عسل ليمو

عسل ليمو، يكي از انواع عسل طبيعي به شمار مي رود كه به خاطر طعم آن  ارزش و قيمت بالايي دارد. عسل تازه ليمو معطر و شفاف است و رنگ زرد متمايل به سبز دارد. از اين عسل براي سرماخوردگي استفاده مي شود و از شهد شكوفه هاي زرد متمايل به سبز ليمو به دست مي آيد. عسل شبدر بي رنگ است و عطر خوبي دارد و به عنوان يكي از بهترين عسل ها شناخته شده است.

عسل مركبات

عسل مركبات، براي درمان مشكلات معده بسيار مفيد است بادشكن و براي درمان تهوع، سرماخوردگي، ورم هاي بدن موثر مي‌ باشد. ضد عفوني‌ كننده، تصفيه كننده خون، اشتها آور است. عسل گشنيز داراي عطر تند و طعم هاي خاصي است. از گل هاي سفيد و صورتي چتر دار جمع آوري مي شود.

عسل زرشك

عسل زرشك، از عسل هاي بهاره به شمار مي رود و در منطقه خراسان توليد مي شود. عسل زرشك رنگ زرد طلايي دارد وداراي عطر مطبوع و طعم شيريني است.

عسل مريم گلي

عسل مريم گلي، از شهد گياه مريم گلي گرفته شده است، اين گياه از گياهان معروف دارويي است. رنگ اين عسل كهربايي روشن تا تيره متغير است.

عسل جعفري

عسل جعفري، مقوي و انرژي زا مي باشد. يكي ديگر از انواع عسل مي توان به عسل ريحان اشاره كرد. اين عسل از گياهان تك گل است رنگ آن رنگ عقيق روشن است و توسط زنبور ها از شهد گياه ريحان توليد مي شود.

عسل جاوشير

عسل جاوشير، از گياه جاوشير كه گياه بومي نواحي كوهستان كه از نظر دارويي در جايگاه بسيار بالاي است اين عسل در فصل بهار برداشت مي شود و داراي مزه شيريني است.

عسل گندم سياه

عسل گندم سياه، نوعي ديگر از عسل است كه رنگ زرد تيره دارد و در ظاهر مشابه عسلك است ميزان پروتئين و آهن آن از عسل روشن بيشتر بوده و به خاطر داشتن آهن در درمان كم خوني بسيار موثر است. اين عسل از شهد گندم سياه كه به صورت زراعي در باغها رشد مي كند ساخته مي شود.

عسل سيب

عسل سيب، به رنگ زرد كم رنگ است و عطري بي نظير و شيريني مطلوبي دارد، اين عسل از شكوفه هاي سيب جمع آوري مي شود. عسل كلزا با رنگ سفيد و گاهي زرد داراي عطر بسياري است و از شهد گل هاي كلزا به دست مي آيند.

عسل آفتابگردان

عسل آفتابگردان، از گل هاي زرد آفتابگردان به دست مي‌آيد. عطر بسيار زيادي ندارد ولي طعم خوشايندي دارد. اين عسل مقوي و انرژي زا است. اين عسل در حالت مايع به رنگ زرد طلايي است و در حالت كريستالي به رنگ زرد كهربايي است.

منبع: انواع عسل طبيعي